سفارش تبلیغ
صبا ویژن
صفحه اصلی پیام‌رسان پارسی بلاگ پست الکترونیک درباره اوقات شرعی

91/7/20
11:9 ع

راهی برای دو برابر کردن سرعت هارددیسک سیستم

یک ضرب المثل معروف می گوید دو تا سر بهتر از یکی است (یک ضرب المثل)
معروف تر هم می گوید آشپز که دو تا شد... بعداً به آن هم می رسیم). شاید به همین دلیل است که در سرورها Dual CPU به جای یک CPU استفاده می شود یا دو کارت گرافیک را روی یک مادر برد نصب می کنند (SLI و Cross Fire) و از دو ماجول حافظه در حالت Dual Channel Memory استفاده می کنند. به این ترتیب هم حافظه سخت افزارهای مورد استفاده به هم اضافه می شود (مثلا با لینک کردن 2 کارت گرافیک با حافظه 1 گیگا بایت، مجموع حافظه گرافیکی 2 گیگا بایت می شود) و هم سرعت نهایی سیستم دو برابر می شود. اما آیا از خود پرسیده اید چرا این کار در زمینه هارددیسک ها که کندترین بخش اصلی کامپیوتر محسوب می شوند، انجام می گیرد؟ تکنولوژی ارتباط موازی دیسک یا RAID از تکنولوژی های ارتباط موازی سخت افزارهای دیگر قدیمی تر و سال ها است به عنوان راهکاری مناسب برای افزایش قابل توجه سرعت هارددیسک ها، افزایش امنیت اطلاعات و افزایش ظرفیت دخیره سازی توسط کاربران حرفه ای مورد استفاده قرار می گیرد. حروف RAID مخفف آرایه افزایشی دیسکت های ارزانقیمت (Redundant Array Of Inexpensive Disks) با آن گونه که امروزه نامیده می شود، آرایه افزایشی دیسک های مستقل (Redundant Array Of Independent Disks) است و همان طور که از نامش پیداست، استفاده از چند هارددیسک مستقل ارزان قیمت برای شبیه سازی یک هارددیسک قدرتمند است. با استفاده ازRAID می توان ظرفیت هارددیسک ها را افزایش داد، سرعت آن ها را دست کم از لحاظ تئوری دو برابرکرد ( چیز ی مشابه SLI یا Cross Fire مورد استفاده در کارت های گرافیک) یا امنیت سیستم را در کامپیوترهایی که از دست دادن اطلاعات می تواند عواقب ناخوشایندی به بار بیاورد، افزایش داد. اما دلیل این که کاربران عادی از این تکنولوژی استفاده نمی کنند، پیچیدگی پیاده سازی سیستم های RAID، هزینه بالا و دردسرهای آن است. یک آرایه RAID مجموعه ای از چند هارددیسک است که به یک کنترلر RAID متصل می شود. سپس کنتلر RAID برای استفاده از این هارددیسک ها طوری برنامه ریزی می شود تا عمل خاصی را انجام دهد. RAID انواع مختلفی دارد که به آن ها سطح RAID گفته می شود. یکی از سطوح RAID که بیشتر توسط کاربران آماتور مورد استفاده قرار می گیرد،RAID( RAID O صفر( یا Striping است. در این شیوه دو یا چند هارددیسک به طور موازی به کنتلر RAID وصل می شوند، اما کامپیوتر مجموع هارددیسک ها را به عنوان یک هارددیسک مجازی شناسایی می کند. هنگامی که کامپیوتر روی هارددیسک می نویسد، کنترلر RAID، داده ها را به بخش های مساوی تقسیم کرده و هر قططه داده ای را روی یکی از هارددیسک های موجود در آرایه می نویسد. به این ترتیب اگر یک فایل با اندازه 128 کیلوبایت داشته باشید و دو هارددیسک درآرایه موجود باشد؛ فایل به دو قطعه 64 کیلو بایتی تقسیم می شود و هر قطعه به طور مستقل و همزمان با قطعه دیگر، روی هارددیسک نوشته می شود. به عبارت بهتر تنها 64 کیلو بایت اطلاعات روی هر دیسک نوشته می شود و چون زمان ثبت 64کیلو بایت نصف زمان لازم برای ثبت 128 کیلو بایت از اطلاعات است، سرعت دسترسی به دیسک تقریباً دو برابر می شود. (عملاً خواندن داده ها هم دقیقاً به همین روش انجام می شود). با استفاده از این تکنیک، سرعت هارددیسک، سیستم عامل و فعالیت های عادی نظیر کپی کردن فایل به طرز قابل توجهی افزایش می یابد؛ اما بیشترین سود استفاده از RAID صفر نصیب افرادی می شود که از عملکردهای فایلی سنگین و دسترسی های مداوم به هارددیسک استفاده می کنند. با کاهش هزینه تولید سخت افزار و هارددیسک، سیستم های RAID به تدریج توسط کاربران عادی نیز مورد استفاده قرار می گیرد و چون RAID صفر با هزینه نسبتاً کم، سرعت دسترسی به هارددیسک را تا حد قابل توجهی افزایش می دهد؛ برای کاربران غیرحرفه ای که سرعت هارددیسک اهمیت زیادی برای آن ها دارد ( به ویژه بازیبازها) اهمیت قابل توجهی یافته است. جالب تر این که بسیاری از مادربردهای معمولی موجود در بازار سیستم های RAID پشتیبانی می کنند و در صورتی که یک کاربر جرأت و مهارت کافی داشته باشد (به ویژه اگر بخواهد هارددیسک قدیمی اش را ارتقا دهد یا سریع ترین کامپیوتر ممکن را داشته باشد)، می تواند با خرید یک هارددیسک مشابه دیگر؛ طرفیت هارددیسک، مقدار حافظه بافر و سرعت هارددیسک خود را دو برابر کند!

مراحل نصب و راه اندازی یک سیستم RAID صفر

بیش از هر نکته توجه کنید هر چند افزایش سرعت در یک سیستم RAID قابل توجه است، اما صرفاً توسط کاربران ماهر کامپیوتر قابل اجرا است و دردسرهای زیادی هم دارد و اگر به درستی انجام نشود، می تواند نتایج ناگواری به بار آورد. بنابراین اول این مقاله را به طور کامل مطالعه کنید و اگر واقعاً توانایی راه اندازی RAID را در خود می بینید، با در نظر گرفتن خطرهای احتمالی اقدام به این کار کنید. فراموش نکنید مسوؤلیت راه اندازی این سیستم بر عهده شماست و نویسنده مقاله و نشریه بازی رایانه هیچ مسوؤلیتی در قبال دردسرهای ناشی از نصب یک سیستم RAID به عهده
نمی گیرند. اما خیلی هم نگران نباشید؛ اگر سری به تالارهای گفتگوی سایت بازی رایانه بزنید، می توانید اطلاعات بیشتری در مورد RAID صفر کسب کنید. اولین گام در استفاده از RAID، داشتن یک کنترلر RAID است. بنابراین لازم است مطمئن شوید مادربرد شما (یا مادربردی که قصد دارید در آینده بخرید) دارای یک کنترلرOnboard است. بروشور مادربرد را به دقت بخوانید و به سخنان فروشنده هم به هیچ وجه اعتماد نکنید؛ چون بسیاری از فروشنده ها (اگر نگوییم همه آنها) هرگز کلمه RAID را نشنیده اند یا به درستی معنی آن را نمی دانند و نمی توانند راهنمای خوبی برای نصب یک سیستم RAID باشند. برخی مادربردها نیز تمام قابلیت های لازم برای نصب یک سیستم RAID O را ارایه نمی دهند در حالی که به عنوان سیستم های سازگار با RAID معرفی شده اند. دقت کردن به توانایی مادربرد و چیپ ست مورد استفاده در آن در نصب یک سیستم با این ویژگی ها بسیار مهم است. به عنوان مثال مادربردهای مبتنی بر چیپ ست Intel که به چیپ ICHR مجهز هستند (به حرف R که نمایانگراین قابلیت است توجه کنید) از RIAD پشتیبانی می کنند.
کنترلرهای دیگری هم مثل JMicron یا کنترلرهای افسانه ای Adaptec وجود دارند که به ندرت به صورت OnBoard عرضه می شوند. در ضمن باید دقت کنید تا کنترلر RAID با هارددیسک شما سازگار باشد. برخی کنترلرها، RAID را تنها روی IDE یا SATA (ونه هر دو) پشتیبانی می کنند. کنترلرهای خیلی قدیمی بیشتر از حالت IDE پشتیبانی می کنند، کنترلر های 4 تا 2 سال پیش از هر دو حالت و بیشتر کنترلرهای جدید صرفاً از SATA پشتیبانی می کنند. پس اگر هارددیسک شما IDE باشد و ماردبردتان تنها از RAID SATA پشتیبانی کند، قادر به استفاده از RAID نخواهید بود. در ضمن نتیجه استفاده از RAID با هارددیسک های SATA به طور قابل توجهی بهتر از IDE است؛ بنابراین سعی کنید حتی الامکان از هارددیسک های SATA با بافر بالا استفاده کنید (به عنوان مثال اگر از دو هارددیسک با 32 مگابایت بافر استفاده کنید، میزان بافر نهایی شما 64 مگابایت خواهد بود). نوع کنترلر RAID نیز در افزایش سرعت آرایه تأثیر زیادی دارد؛ به عنوان مثال کنترلرهای RAID Intel و nVIDIA بسیار سریع تر از VIA عمل می کنند. البته چون مهم ترین عامل محدود کننده (Bottle Neck) در تعیین سرعت هارددیسک، سرعت سخت افزار مکانیکی است، سرعت نهایی سیستم هنگام استفاده از سریع ترین کنترلر RAID تفاوت چندانی با یک کنترلرکُند ندارد. مهم ترین عامل در انتخاب یک کنترلر مناسب، پشتیبانی کافی در زمینه تأمین درایورها و سازگاری با سیستم های جدید است. خوشبخ??انه بیشتر تولیدکنندگان پشتیبانی کامل در این زمینه ارایه می کنند و ویندوز ویستا نیز هنگام نصب کنترلرهای RAID را شناسایی کرده و درایور آن ها را نصب می کند. ما در این مقاله به استفاده از کنترلر های حرفه ای مورد استفاده در سیستم های قدرتمند
نمی پردازیم؛ بلکه هدف مان معرفی چگونگی نصب یک آرایه RAID O در یک سیستم ارزان قیمت است. گام دوم خرید دو هارددیسک مشابه با ظرفیت یکسان است. استفاده از دو هارددیسک نامشابه، مزیت چندانی ندارد. برای استفاده از RAID صفر باید دو هارددیسک با ظرفیت و سرعت یکسان داشته باشید که توسط یک تولید کننده ساخته شده اند. در ضمن بهتر است از هارددیسک هایی استفاده کنید که در یک سال تولید شده اند. بهترین گزینه در RAID صفر استفاده از دو هارددیسک دقیقاً یکسان با شماره سریال متناوب است. البته RAID صفر از هارددیسک های نامشابه نیز استفاده می کند؛ اما در صورت استفاده ا ز 2 هارددیسک با ظریفت متفاوت بخشی ازهارددیسکی که ظرفیت بیشتر دارد، هدر می رود. به عناون مثال اگر دو هارددیسک 750 و 1000 گیگابایت داشته باشید، کنترلر RAID با هارددیسک 1000 نیز مشابه یک هارد 750 رفتار می کند و 250 گیگابایت بدون استفاده باقی می ماند. به این ترتیب اندازه آرایه نهایی به جای 1750 گیگابایت، 1500 گیگابایت خواهد بود. در ضمن اگر یکی از
هارددیسک ها از دیگری کندتر باشد، سرعت سیستم توسط هارددیسک محدود خواهد شد. پس از تهیه هارددیسک ها، آن ها را مثل دو هارددیسک معمولی به کامپیوتر وصل کنید. مرحله بعد فعال سازی قابلیت RAID در Setup مادربُرد است. این مرحله بسته به نوع مادربرد و نگارش بایوس آن متفاوت است؛ اما به طور کلی گزینه ای مشابه Onboard IDE RAID Controller در بخش Integrated Peripherals وجود دارد که باید فعال شود. سپس باید رابط هایی را که از قابلیتRAID استفاده می کنند، در زیر همان گزینه فعال کنید. مثلاً اگر
هارددیسک های شما به رابط های SATA 0 و 1 وصل شده اند، قابلیت RAID را برای آن ها فعال کنید. مواظب باشید RAID قابلیت RAID را برای سایر رابط های IDE و SATA که هارددیسک های غیر RAID و تجهیزات دیگری از قبیل
CD- Drive به آن ها وصل شده، فعال نکنید. در نهایت تنطیمات Setup را ذخیره کرده و سیستم را Restart کنید. پس از Reset شدن سیستم و نمایش پیام بایوس، پیام جدیدی نمایش داده می شود که معمولاً از شما می خواهد برای ورود به RAID Setup کلید مناسسب را فشار دهید (در سیستم های مبتنی بر n VIDIA ممکن است این کلید F10 و در سیستم های مبتنی بر اینتل Ctrl+I باشد.) با استفاده از F10 یا کلید مربوط وارد برنامه RAID شوید و با استفاده از دستورالعمل های ماردبردتان، یک آرایه RAID جدید از نوع RAID O) Striping) تعریف کنید و سایر تنظیم ها را در حالت Default یا Optimal باقی بگذارید. البته می توانید اندازه بلوک های RAID را تغییر دهید که توصیه می شود این کار را نکنید. به هر حال اگر مصمم به تغییر انداز بلوک RAID هستید، هر چه مقدار کمتری را انتخاب کنید میزان فضای هدر رفته کمتر و سرعت نیز کمتر می شود، ولی اگر بالاترین اندازه را برای بلوک های RAID انتخاب کنید، میزان هدردهی فضای هارددیسک بیشتر و در عین حال سرعت نیز بیشتر می شود. اندازه بلوک های RAID معمولاً به طور پیش فرض 64 کیلو بایت و بین 4 کیلو بایت تا 128 کیلوبایت قابل تغییر است که بهتر است از اندازه های کمتر از 32 کیلو بایت استفاده نکنید (چون در این حالت صرفه جویی در مقدار هارددیسک تفاوت چندانی نمی کند). در هر حال دوباره توصیه می شود اندازه پیش فرض کنترلر را تغییرندهید (در صورتی که این اندازه را تغییر ندهید احتمال بازیابی اطلاعات در صورت آسیب دیدگی کنترلر بیشتر است). نوع آرایه در نحوه عملکرد RAID اهمیت حیاتی دارد و نباید از Mirroring یا موارد دیگر (که کاربردهای خاص خود را دارند) استفاده کنید. این عمل بسته به کنترلر مادربرد شما متفاوت است؛ و به طور کلی دو فهرست وجود دارد که یک فهرست تمام هارددیسک های موجود در کامپیوتر را نشان می دهد و فهرست دیگر (که دراین مرحله باید خالی باشد) هارددیسک های موجود در آرایه را نمایش می دهد. تمام هارددیسک هایی که باید در آرایه RAID مورد استفاده قرار گیرند باید به این فهرست اضافه شوند. پس از تعریف یک آرایه، باید تنظیمات را ذخیره کنید. معمولاً در این مرحله پیامی مبنی بر حذف یا عدم حذف تمام اطلاعات هارددیسک ها نمایش داده می شود. اگر اولین بار است که می خواهید از هارددیسک ها به صورت RAID استفاده کنید، گزینه Yes را انتخاب و اطلاعات آن ها را حذف کنید. ولی اگر هارددیسک ها پیش از این بخشی از یک آرایه RAID بوده اند و شما به هر دلیلی ناچار به بازسازی آرایه شده اید و می خواهید اطلاعات موجود روی هارددیسک (آرایه) را حفظ کنید؛ گزینه NO را انتخاب کنید تا داده های آرایه پاک نشود. توجه کنید اگر هارددیسک ها قبلاً به طور مستقل مورد استفاده قرار می گرفتند، داده های آن ها به طورکامل حذف خواهد شد. در ضمن اگر می خوهید از آرایه به عنوان هارددیسک قابل بوت استفاده کنید (که اصولاً هم باید این گونه باشد) گزینه Boot را فعال کنید. برای این کار کلید مربوط به Make Boot را فشار دهید (این کلید در پایین برنامهRAID نمایش داده
می شود). پس از ذخیره اطلاعات از برنامه Setup RAID خارج شوید و کامپیوتر را دوباره Reset کنید. دوباره وارد Setup کامپیوتر شوید و هارددیسک جدیدتان که در واقع یک هارددیسک واقعی نیست و معمولاً نامی نظیر SCSI یا STRIPE دارد را به عنوان هارددیسک اصلی بوت تعریف کنید. تنظیمات را ذخیره و خارج شوید. آخرین مرحله در راه اندازی RAID، نصب درایور RAID به گونه ای است که برای برنامه نصب ویندوز قابل شناسایی باشد. این مرحله در مورد Windows Vista و Windows 7 وجود ندارد؛ چون ویندوزهای جدید درایورهای RAID را به طور خودکار نصب می کند. البته Windows XP نیز از برخی کنترلر های RAID پشتیانی می کند؛ ولی اکثر کنترلرهای Onboard موجود در بازار (از جمله کنترلرهای عالی nVIDIA و Intel) به درایور نیاز دارند. ابتدا باید درایورهای RAID را روی یک فلاپی دیسک کپی کنید. بسته به مدل مادربردتان ممکن است این دیسکت داخل بسته مادربرد موجود باشد (نظیر بیشتر مادربردهای MSI) یا مجبور شوید درایور را از اینترنت داونلود کنید یا با استفاده از CD مادربرد، یک فلاپی دیسک درایورRAID ایجاد کنید. بهتر است این کار را با استفاده از یک کامپیوتر دیگر انجام دهید. اگر برنامه داخل CD مادربرد موجود باشد، با اجرای آن فهرستی از تمام کنترلرها و درایورهای موجود نمایش داده می شود. کنترلر و سیستم عامل مورد نظر را انتخاب کنید تا عمل کپی داده ها شروع شود. پس از این که تمام فایل ها به دیسکت کپی شد آن را از فلاپی درایو کامپیوتر خارج کنید و دستگاه را با استفاده از CD نصب ویندوز راه اندازی کنید. به پیام هایی که در پایین صفحه نمایش داده می شود، دقت کنید. در اولین مرحله نصب ویندوز، پیامی مبنی بر فشردن کلید F6 در پایین صفحه نمایش داده می شود (این پیام اولین پیامی است که در پایین صفحه نمایش نشان داده می شود). کلید F6 را چند بار فشار دهید و صبر کنید. پس از نمایش چند پیام دیگر که مدت کوتاهی طول می کشد، صفحه جدیدی نمایش داده می شود که از شما می خواهد فلاپی دیسک حاوی درایور RAID را در فلاپی درایور قرار داده و کلید S را فشار دهید و درایورهای موجود در فلاپی دیسک را به ترتیب معرفی کنید. ممکن است لازم شود این کار را چند بار تکرار کنید تا همه درایورها نصب شوند. پس از پایان عملیات دکمه Enter را برای ادامه نصب ویندوز فشار دهید. اگر همه مراحل به درستی انجام گرفته باشد، برنامه نصب ویندوز، آرایه RAID شما را به عنوان یک هارددیسک شناسایی می کند. اگر لازم شد چند پارتیشن در این هارددیسک مجازی ایجاد و ویندوز را نصب کنید. عمل نصب به سادگی (و در عرض مدت بسیار کوتاهی) انجام می شود و نیازی به نصب درایور تحت ویندوز نیست. بعضی از سخت افزارهای خاص از قبیل Asus DVD Writer با درایورهای RAID مشکل دارند و ممکن است باعث قفل شدن کامپیوتر شوند؛ بنابراین اگر برنامه نصب ویندوز قفل شد سخت افزارهای اضافی متصل به سیستم را جدا کنید، نصب را ادامه دهید و پس از نصب ویندوز سخت افزارها را دوباره به سیستم وصل کنید (پس از نصب ویندوز هیچ مشکلی با این سخت افزار نخواهید داشت). دقت کنید آن چه در مورد درایورها گفته شد صرفاً در مورد windows XP مصداق پیدا می کند و این مراحل در مورد Vista و 7 اجرا نمی شود. در سیستم های Vista و 7 تنها بر پا کردن یک آرایه در Setup سیستم کافی است تا دستگاه شما را برای RAID آماده کند. پس از طی این مراحل خسته کننده، شما پاداش کار خود را دریافت می کنید و اگر جزو افرادی هستید که تمایل دارند قدرتمندترین کامپیوتر موجود را داشته باشند، می توانید ادعا کنید سریع ترین سیستم دیسکی موجود در میان
کامپیوترهای معمولی را دارید! فقط یادتان باشد کامپیوتر تمام هارددیسک های موجود در آرایه را به عنوان یک هارددیسک شناسایی خواهد کرد و ظرفیت هارددیسک جدید کمی کمتر از مجموع ظرفیت هارددیسک های واقعی موجود در آرایه خواهد بود. هر چند افزایش سرعت در یک آرایه RAID قابل توجه است، اما انتظار نداشته باشید کامپیوتر شما به یک موشک تبدیل شود و پرواز کند. فقط سرعت بارگذاری بازی ها و عملکردهای فایلی افزایش می یابد و سرعت محاسبه ها و رِندِر تصاویر تغییرچندانی نمی کند (چون بازی ها هنگام اجرا به طور مداوم با هارددیسک کار می کنند، اجرا به نرمی و با سرعت بیشتری انجام می شود؛ ولی بیشترین تفاوت هنگام بارگذاری مشاهده می شود). به عنوان مثال در یک آرایه RAID صفر با دو هاردیسک SATA، دربازی Oblivion زمان بارگذاری در صحنه های وسیع عملاً به صفر ثانیه می رسد. علاوه بر این ممکن است درکامپیوترهای مبتنی بر ویندوز Vistaمتوجه شوید هارددیسک های SATA RAID O در نهایت شگفتی با قابلیت Ready Boost ویندوز ویستا سازگاری دارند و می توانند به عنوان RAM مجازی استفاده شوند!

دردسرهای RAID صفر

حتی پس از تحمل دردسرهای راه اندازی هم خطرهای زیادی در کمین کاربری است که از RAID صفر استفاده می کند. اولین و مهمترین نکته در مورد RAID صفر، امنیت اطلاعات است. امنیت اطلاعات در سیستم های RAID صفر پایین تر از یک سیستم معمولی است. کافی است یکی از هارددیسک های موجود در آرایه آسیب ببینید تا تمامی داده های شما از بین برود. اگر به صورت حرفه ای (برای انجام یک شغل خاص) از کامپیوتر استفاده می کنید و اطلاعاتی که در هارددیسک ذخیره می کنید اهمیت حیاتی دارند به هیچ وجه سراغ RAID صفر نروید (می توانید ازRAIDO در کنار سیستم های RAID دیگر استفاده کنید؛ ما به دلیل پیچیدگی و هزینه بسیار زیاد در این مقاله به این موضوع نمی پردازیم) و اگر اهمیت اطلاعات تان کم است (نظیر بیشتر کاربران عادی که از کامپیوتر برای سرگرمی، بازی و ذخیره فایل های صوتی و تصویری استفاده می کنند)، پشتیبان
گیری مستمر را فراموش نکنید. اما نکته بسیار مهم دیگر، کنترلر RAID است (که در بیشتر موارد روی مادربرد وجود دارد). اگر کنترلرRAID (یا همان مادربرد) شما آسیب ببیند، تنها یک کنترلر RAID دقیقاً مشابه توانا به استفاده از اطلاعات هارددیسک های موجود در آرایه شما خواهد بود. یک کنترلر RAID VIA با کنترلر RAID nForce سازگار نیست و حتی بسیاری از کنترلرهای ساخت یک شرکت با کنترلرهای همان شرکت سازگاری ندارند. این مسأله بیشتر در مورد مادربردهایی مطرح است که از چیپ ست های Intel و VIA استفاده می کنند. بنابراین اگر مادربرد شما به هر دلیلی آسیب ببیند
(این اتفاق برای نویسنده مقاله رخ داده است) اطلاعات شما با اینکه روی هارددیسک ها وجود دارد، با روش های مرسوم و کم هزینه قابل دسترسی نخواهد بود و عملاً از دست می رود. شرکت های تولید کننده عادت دارند مادربردهای جدید خود را هر 6 ماه یک بار وارد بازار کنند و مدل های قدیمی هر سال از دور خارج می شود، بنابراین برای استفاده از RAID باید مطمئن باشید مادربردتان گارانتی مطمئنی دارد. RAID صفر شبیه اژدهای دو سری است که سرهایش هرگز با هم صلح نمی کنند و تنها افرادی می توانند از مزایای این هیولا بهره مند شوند که توانایی مهارش را با تحمل مشکل های احتمالی داشته باشند. من برای مدت طولانی از RAID صفر استفاده کرده ام و در طول این مدت دردسرهای زیادی را به دلیل استفاده از این سیستم نامعمول متحمل شده ام. مخصوصاً نگرانی از دست دادن داده ها همیشه برای یک کاربر با این شیوه مطرح است. اما با وجود کاستی های بسیار، هنوز هم بر استفاده از آن اصرار دارم.
منبع: بازی یارانه شماره نشریه: 41

مشخصات مدیر وبلاگ
 
تبلیغات
 
عناوین یادداشتهای وبلاگ
خبر مایه
صفحه‌های دیگر
صفحات اختصاصی
 

ترجمه از وردپرس به پارسی بلاگ توسط تیم پارسی بلاگ